Het Inrichtingsplan voor de Helhuizen (in opdracht van de provincie opgesteld door de firma Tauw) gaat nogal luchtig om met de gevolgen van de boskap voor de opvang van CO2. Het is simpel: minder bomen betekent minder CO2-opvang. Maar wat zegt de provincie? “CO2-opvang is niet de doelstelling van deze opgave. Op de Sallandse Heuvelrug staat de versterking van biodiversiteit voorop. CO2-opvang is makkelijker elders re realiseren, omdat hiervoor minder strenge eisen gelden aan de standplaatscondities”. Het is opmerkelijk dat de provincie Overijssel op deze wijze zijn medeverantwoordelijkheid voor een duurzaam milieu (waaronder het terugdringen van CO2 valt) afschuift op anderen. Vanuit Europa worden er serieuze maatregelen op het gebied van CO2 afgedwongen, m.n. via de aanplant van bomen. Maar Overijssel laat dat graag aan anderen over. Zelfs al worden er elders bomen aangeplant, weegt dat dan op tegen het verlies aan bos in de Helhuizen?
Resultaat van kappen en elders weer aanplanten
Het is helaas een gegeven dat boskap in het kader van Natura2000 niet gecompenseerd hoeft te worden met nieuwe aanplant. Dat is raar, maar een gegeven. Maar stel dat er ergens anders in Nederland bomen worden geplant. De deskundigen Mart-Jan Schelhaas, Eric Arets en Henk Kramer van Wageningen Environmental Research schrijven in vakblad Natuur Bos Landschap van september 2017 het volgende: “Opbouw van de koolstofvoorraad in nieuw bos gaat ongeveer een factor veertig langzamer dan de uitstoot bij ontbossing. De opbouw van de voorraad in beheerd bos gaat nog eens een factor drie langzamer. Het effect van ontbossing werkt dus heel sterk door in de broeikasgasbalans van bos.” Zij benadrukken in hun artikel dat er te weinig aandacht is voor mogelijke klimaatconsequenties bij de omvorming van bos.
Waar staat Staatsbosbeheer voor?
Bomen zijn bij uitstek geschikt om CO2 op te vangen. Jaarlijks worden er op de wereld 15 miljard bomen gekapt, de longen van onze aarde. Nederland heeft, in vergelijking met omringende landen al relatief weinig bos (11%), tegen 32% in Duitsland, 28% in Frankrijk en 22% in België. Nota bene op de website van Staatsbosbeheer valt te lezen: “Investeren in bos levert drie keer winst op: het langdurig opslaan van CO2; méér en slimmer benutten van hernieuwbare en duurzame grondstof en een mooi bos met grotere biodiversiteit en recreatiemogelijkheden. De Nederlandse bos- en houtsector heeft een plan ontwikkeld om met bos bij te dragen aan de realisatie van de klimaatafspraken van Parijs”*. Toenmalig staatssecretaris Dijksma heeft in oktober 2016 een intentieverklaring ondertekend om in de komende decennia dat plan uit te voeren.
Het is curieus dat Staatsbosbeheer (dat uit één mond met de provincie claimt te praten) pleit voor omvorming van bos naar heide (dus ontbossing!) in de Helhuizen onder het mom van versterking van de natuur en van de biodiversiteit en op de eigen website pleit voor investeren in bos voor CO2-winst en meer biodiversiteit. Wat is de eigen visie van Staatsbosbeheer? Stemt die visie overeen met het door Nederland gevoerde beleid ten aanzien van bos en CO2? Het lijkt er haast een beetje op dat de verwachte opbrengst van de houtverkoop en de subsidiepotten voor het in stand houden van de eigen organisatie een grotere rol dan een duurzaam milieu.