10. NRD en MER

Het om te vormen gebied aan de westkant van de Sallandse heuvelrug ligt op het grondgebied van twee gemeenten: Rijssen-Holten en Hellendoorn-Nijverdal. Die omvorming betreft een functiewijziging van het gebied. Normaal gesproken spelen dan de gemeentelijke bestemmingsplannen een rol. Beide gemeenten hebben vrij gemakkelijk afgezien van hun mogelijkheden tot inspraak en invloed door in te stemmen met een zogenaamd provinciaal inpassingsplan (PIP). Het PIP is een juridisch middel waarmee belangen van hogere overheden kunnen worden doorgevoerd, wanneer beleid van een lagere overheid deze belangen doorkruist. Als bewoners hebben we de Commissie Grondgebied van Rijssen-Holten geïnformeerd over onze standpunten en over het verlies aan controle van de gemeente over de maatregelen op in hun eigen gebied, wanneer zij akkoord gaat met een PIP. De provincie heeft de gemeente echter toegezegd dat de plannen rekening houden met de belangen van alle betrokken partijen, dus ook van omwonenden. Op basis daarvan is de gemeente akkoord gegaan met het PIP. En dat we als omwonenden nergens in zijn gekend, is in een eerder bericht aan de orde geweest.

Voorbereiding op de MER
Gezien de functiewijziging van het gebied is er een MER-beoordeling nodig. MER staat voor Milieu Effect Rapportage. Om u even mee te nemen in het jargon van de provincie: er is een plan-MER opgesteld voor alle gronden binnen het ontwerp-PIP Sallandse Heuvelrug. Ten behoeve van de start van de procedure van het plan-MER is er een Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) opgesteld. Een NRD is een zogenaamde ‘voorfase voor de MER’. In de tweede helft van november 2017 lag de NRD ter inzage. Als omwonenden hebben we daar zienswijzen voor ingediend. Eind april 2018 (!) kregen we daar antwoord op.

Reactie van de provincie op onze zienswijzen
De Nota van Antwoord begint met “Samen economisch sterker, met de kracht van de natuur”. Het wordt steeds duidelijker waar het belang ligt!

1. De MER zou moeten ingaan op hoe de heide hersteld wordt door de heide slechts uit te breiden en met alle gevolgen voor alle huidige plant- en diersoorten. Antwoord van de provincie: de maatregelen zijn gericht op uitbreiding en kwaliteitsverbetering van de heide. Vroeger was de Sallandse heuvelrug onderdeel van een open heidelandschap (minder bos). Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de aanwezige natuur- en landschappelijke waarden. Dit antwoord zegt niks over of dit item wordt meegenomen in de MER. Waar staat als uitgangspunt dat de provincie terug wil naar vroeger? Ook het gebouw van Staatsbosbeheer bij Nijverdal stond er vroeger niet.
2. De MER zou moeten ingaan op de aanzienlijke afname van CO₂-invang. Antwoord van de provincie: dat is geen doelstelling van deze opgave. Maar Staatsbosbeheer gaat in de toekomst landelijk 100.000 hectare bos aanplanten. Die aanplant heeft niets te maken met de milieu- en klimaatdoelen van Staatsbosbeheer, zoals de provincie suggereert, maar met een voorlopige opdracht vanuit Europa. Blijkbaar maakt het Staatsbosbeheer niet uit of ze bomen moeten kappen of planten, zo lang het geld oplevert om de eigen organisatie in stand te houden. Maar goed, CO₂ wordt niet meegenomen in de MER.
3. Een MER moet in zijn algemeenheid rapporteren over de effecten wanneer er geen maatregelen worden genomen, wanneer de voorgenomen maatregelen wél worden getroffen en wat er gebeurt bij alternatieve maatregelen. O.i. zou de MER moeten bijdragen aan het meetbaar maken van de voorgenomen maatregelen. Antwoord van de provincie: natuur is geen wetenschap. Ze gaan uit van de best beschikbare kennis. Dit antwoord is teleurstellend, omdat het beheerplan Sallandse Heuvelrug en het Inrichtingsplan van Tauw zijn opgesteld door wetenschappers, zoals hydrologen, ecologen, maar ook juridisch planologen. Baseren zij die de best beschikbare kennis leveren, zich niet op wetenschap? Wordt er niet wetenschappelijk gekeken naar de stikstofproblematiek?
4. Zo’n MER moet ingaan op een alternatief plan. Antwoord van de provincie: er worden planalternatieven afgewogen t.o.v. de referentiesituatie, bijvoorbeeld voor de onderdelen hydrologie en ecologie. Dit antwoord kenmerkt zich niet door de intentie om zich transparant, doelmatig en controleerbaar op te stellen. En dat zou je toch van de provincie, als dienaren van de bevolking, best mogen verwachten.
5. Overige punten die de omwonenden hebben aangegeven, “zullen voor zover relevant worden meegenomen in het op te stellen MER”. En hier staat weer bij dat in het kader van klimaat en duurzaamheid op CO₂ zal worden ingegaan. Voor de rest veel retoriek. Opmerkelijk is dat het Varkensbos buiten het PIP blijkt te vallen, hoewel dat wel degelijk gekapt gaat worden volgens alle andere documenten.

Ook zienswijzen die door anderen zijn ingediend worden door de provincie nogal afstandelijk beantwoord met de standaard teksten.

Hoe nu verder?
Voor de MER zelf kunnen ook zienswijzen worden ingediend. Dit kan van 5 juni t/m 16 juli 2018, en wel digitaal via Natura2000PIP@overijssel.nl onder vermelding van Sallandse Heuvelrug, nummer 3879970. Zo’n zienswijze heeft niet een bepaald format. Iedereen kan op zijn eigen wijze een mail sturen. Hierbij een oproep aan allemaal om tijdig zinvolle zienswijzen in te dienen. Laat de provincie goed nadenken over de gevolgen van de maatregelen voor het leefmilieu in ons gebied.

Wellicht zijn er juristen onder u die betrokken zijn bij de Helhuizen en die mogelijkheden zien om de standpunten van de omwonenden wat nadrukkelijker onder de aandacht van de provincie te brengen. Uw input zou meer dan welkom zijn.