Op de website van de provincie Overijssel staat sinds 22 augustus 2019 een opmerkelijk bericht: in de komende coalitieperiode zal er per inwoner een boom extra worden geplant; een totaal van 1,1 miljoen bomen (Actieplan provincie Overijssel). De Meppeler Courant besteedde op 30 augustus aandacht aan dit bericht.
Opmerkelijk
Waarom is dit bericht zo opmerkelijk? Daar zijn verschillende redenen voor. De afdeling Communicatie heeft de aanplant prachtig geframed; complimenten! “Oog voor het landschap, inzet op kringloopeconomie, betere omstandigheden voor plantensoorten, dieren en insecten, het opvangen van CO2, de provincie zo mooi mogelijk inrichten”. De provincie reserveert een bedrag van maar liefst 500.000 euro voor de aanschaf van nieuwe bomen, de boomfeestdag, samenwerking met partners en een digitaal platform. Je krijgt bijna het idee dat de provincie begaan is met de natuur.
Actieplan in drie delen
We citeren: “Het actieplan bestaat grofweg uit drie delen: een verdienmodel ontwikkelen, locaties zoeken, en draagvlak creëren. Want ten eerste gaat het erom, dat er ook een slim verdienmodel aan het planten zit, om zo een duurzaam beheermodel te kunnen ontwikkelen”. Nu komt de aap uit de mouw. Het gaat niet om de instandhouding en verbetering van ons leefklimaat, maar om het creëren van een verdienmodel. In hoeveel tijd verwacht de provincie de investering van een half miljoen te hebben terugverdiend en wat is de verwachte winst? De provincie koppelt duurzaamheid rechtstreeks aan een verdienmodel en niet aan klimaatbevorderlijke ontwikkelingen die voorzien in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien, in gevaar te brengen.
Pas op de derde plaats komt het creëren van draagvlak. De provincie bedenkt vóór en óver ons een verdienmodel met bomen en wil dan, gelet op de publieke verontwaardiging over haar beleid en uitvoering, ook nog iets van draagvlak creëren om het verdienmodel te legitimeren. Trouwens, de locaties voor die 1,1 miljoen bomen moeten ook nog gevonden worden. De bevolking wordt zelfs gevraagd om ideeën voor een locatie of een boomplantactie. Blijkbaar is die ruimte er niet zo maar.
Wilde actie
In het IPBES-rapport van de Verenigde Naties rondom biodiversiteit en ecosystemen (ook in Europa) wordt nadrukkelijk gepleit voor een modernere blik op bosbouw, met andere consumptiepatronen, met de inbreng van de waardering voor bos, met samenwerking tussen verschillende sectoren (landbouw, bosbouw, visserij, industrie, transport, diensten, lokale bewoners en gemeenschappen). Het actieplan van de provincie lijkt meer op een wilde actie dan op een weloverwogen plan dat past in het grotere geheel. Hoe zal het budget van € 500.000,- worden besteed? Is dat voornamelijk aan bomen of vooral aan ‘samenwerking met partners‘…? Wat is het nut van een digitaal platform…?
Januskop
Het klinkt allemaal heel mooi om 1,1 miljoen extra bomen te planten. Maar let eens op het woordje ‘extra’: bovenop wat? Hoeveel bomen gaat de provincie in totaal planten? En waar? Wordt het allemaal productiehout voor het verdienmodel, netjes in roosters geplant, zodat het omhakken zo efficiënt mogelijk kan gebeuren? Wie gaat ze planten en beheren (vrijwilligers)? In welk habitattype worden de bomen geplant en strookt dat dan wel met de huidige biodiversiteit daar? Worden het allemaal dezelfde soort bomen, waarvan we weten dat dit een kwetsbaar gebied oplevert? Worden ze nu al dicht bij elkaar gezet, zodat ze straks moeten worden ‘uitgedund’?
Tegelijkertijd heeft de provincie de afgelopen jaren enorm veel bos gekapt. En nog steeds is zij van plan om op de Sallandse Heuvelrug en op de Lemelerberg verder te gaan met kappen. In hoeverre strookt de enorme boskap met die geframede “oog voor het landschap, inzet op kringloopeconomie, betere omstandigheden voor plantensoorten, dieren en insecten, het opvangen van CO2, de provincie zo mooi mogelijk inrichten”?? Als het puntje bij paaltje komt, toont de provincie haar ware gezicht, dat van een Januskop. Het kan niet zo zijn dat er verdiend wordt aan de boskap en dat men via een verdienmodel overhoudt aan nieuwe aanplant. Het kan ook niet zo zijn dat de provincie nu al mooi weer speelt met de aanplant van een paar dunne sprietjes (waarvoor nog plek en draagvlak gevonden moet worden) en tegelijkertijd volwassen bomen die volop bijdragen aan de bescherming van ons leefklimaat, rooit (en waar hoe dan ook géén draagvlak voor is). Wat is er aan de hand dat de provincie niet streeft naar de bevolking zo goed mogelijk te dienen met een veilig en duurzaam leefklimaat, éérst via draagvlak en wat minder met een zelfbedacht verdienmodel?