Op 17 januari 2020 viel de negende Nieuwsbrief Zunasche Heide van Staatbosbeheer in de bus. In elke editie wordt tevens aandacht besteed aan de Natura2000-plannen voor de westkant van de Sallandse Heuvelrug.
Update werkzaamheden Sallandse Heuvelrug
Het stukje over het grote gebied buiten Zuna begint als volgt: “Drie jaar geleden startte de participatie met buren en belanghebbenden in de omgeving van de Sallandse Heuvelrug over het broodnodige natuurherstel en de te nemen maatregelen”. In één klap worden we als buren medeverantwoordelijk gemaakt voor het zogenaamde natuurherstel en iets dat broodnodig zou zijn.
Wat is er gebeurd?
Op 6 april 2017 werden we als bewoners van de Helhuizen geïnformeerd over de kapmaatregelen aan de westkant van de Sallandse Heuvelrug. De maatregelen waren met jan-en-alleman besproken, maar niet met de bewoners, door Staatsbosbeheer steevast buren genoemd. De plannen bleken in beton gegoten.
Vanaf die dag hebben wij bewoners, om zoveel mogelijk van het bos te redden, gepoogd om betrokken te worden bij de voorgenomen activiteiten. Om te kunnen participeren, is het van belang om precies te weten waar het over gaat. Het beheerplan 042_Sallandse Heuvelrug en de bijbehorende gebiedsanalyse (met bijlage) blinken vooral uit door kwantiteit, maar niet door kwaliteit. Zie onze blog (78. De PAS die er hoe dan ook moest komen) over hoe de gebiedsanalyse tot stand is gekomen. Al die rapporten roepen veel vragen op: wat is precies de kern van het probleem dat wordt aangepakt? Wat zijn de gevolgen wanneer er niets wordt gedaan, welke zijn de verschillende modellen van aanpak, wat zijn de verwachte voor- en nadelen (en resultaten) van elk model, wat zijn de gevolgen voor de huidige flora en fauna zónder en mét aanpak en wat is het plan B indien de aanpak een ander resultaat heeft dan verwacht? Tot op heden heeft noch de provincie, noch Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten de bereidheid getoond om de bewoners antwoord op deze basale vragen te geven. Liever verhullen ze zich in taalgebruik als ‘versterking van de biodiversiteit’ en ‘natuurherstel’. Hoe durft Staatsbosbeheer in zijn nieuwsbrief te spreken van participatie met buren en belanghebbenden (wie zijn dat eigenlijk?)?
Resultaten
Het bovengenoemde stukje in de Nieuwsbrief gaat verder: in de omgeving Sprengenberg, Paltheweg “zijn de herstelwerkzaamheden afgerond. Het leefgebied voor veel diersoorten is vergroot en er is een verbinding gemaakt met de voedselrijke delen in het omliggende buitengebied”.
Toen er nog bomen stonden, bevatte het gebied blijkbaar nauwelijks enige diersoort. Dat is natuurlijk onzin. Met hetzelfde gemak kun je beweren dat door de excessieve boskap het leefgebied van veel diersoorten is verkleind. Wat is het lot van de diersoorten uit het voormalige bosgebied?
Er is inderdaad een verbinding gemaakt, maar dan met de N35 en met de spoorlijn erachter. De prangende vraag ligt er of er diersoorten zijn die straks naar voedselrijke delen in het buitengebied gaan om te foerageren waarbij ze de N35 en de spoorlijn over gaan steken? Wellicht een enkele vogel. En had die niet over de bomen heen kunnen vliegen…? Hoe kan Staatsbosbeheer spreken van natuurherstel? Houtopbrengst en een achterhaalde gebiedsanalyse vormen de basis voor deze verwoesting van de natuur. Er is niets aantoonbaars dat erop wijst dat hier herstel heeft plaatsgevonden of gaat plaatsvinden.
Helhuizen
Het stukje in de Nieuwsbrief gaat nog verder. “In de omgeving van Helhuizen is het doel een open verbinding te maken van de centrale heide richting Helhuizen naar de omliggende akkers en graslanden. Hiertoe verbetert ook hier het leefgebied van veel dieren. Het komt de biodiversiteit ten goede”. Voor welke diersoorten verbetert het leefgebied? En voor welke wordt het juist slechter? Dat die omliggende akkers en graslanden intensief bebouwd worden (hectaren vol glyfosaat) maakt kennelijk niet uit voor de biodiversiteit. Als dat zo is, zou men ook kunnen overwegen mest uit de veeteelt over de heide te verdelen. In vele blogs hieraan voorafgaand, hebben we aangegeven dat bepaalde vogels (waaronder het korhoen) uitsluitend zullen foerageren in omringende akkers en weilanden indien deze extensief bebouwd worden (informatie van Staatsbosbeheer). Zou er een omslag plaatsvinden naar kringlooplandbouw en extensief boeren, zal het nog jaren, zo niet decennia, duren voordat de landbouwgrond voldoende is hersteld om geschikt te zijn voor natuurdoeleinden.
Tot slot
De uitvoering aan de Helhuizenkant “is vertraagd als gevolg van de landelijke discussie over bomenkap, gevolgd door het Nederlandse stikstof- en PFAS-beleid”. Zodra daar meer duidelijkheid over is, “gaan wij in co-creatie met buren en partners weer verder aan het ontwerp van de open verbinding die hard nodig is om de biodiversiteit te herstellen”. Staatsbosbeheer houdt, net als Natuurmonumenten en de provincie, van ambtelijk jargon: in co-creatie… Bedoelen ze ‘in samenwerking’? Maar hoezo dan weer verder??? Wanneer is die samenwerking ooit begonnen? Hoe je het ook noemt: voor samenwerking is er een gelijkwaardige inbreng nodig. En daarvan is absoluut geen sprake. Staatsbosbeheer balanceert hier op het randje van de waarheid. Als bewoners herkennen we ons niet in de tekst. Bovendien suggereert deze tekst dat de verbinding er hoe dan ook gaat komen, ongeacht de uitkomsten van de bossenstrategie, het CO2-, stikstof- en PFAS-beleid. Dat is niet aan Staatsbosbeheer. En het is tamelijk onfatsoenlijk om de bewoners er op deze manier bij te betrekken.
De generieke ontheffing, door kabinet waarin bleeker de toon ook zette, moet voor sbb en andere zogenaamde natuurorganisaties van tafel met behulp van de rechter en politiek. Ontheffing is ook basis van nieuw te ontwikkelen bossenstrategie van dit kabinet.
Wg. Bomenridders Groningen