Staatsbosbeheer geeft een nieuwsbrief uit: Zunasche Heide. De aanpassing van de Zunasche heide is onderdeel van het beheerplan Sallandse Heuvelrug. Inmiddels zijn er elf nieuwsbrieven verschenen. Voorop staat een vaste tekst over Natura2000: “Bewoners, belangenorganisaties en overheid hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de kwaliteit van het leefgebied van zeldzame planten en dieren te verbeteren, voor nu en in de toekomst. Met maatwerk maken we de natuur weerbaar tegen invloeden van buiten, zoals de uitstoot van stikstof, want een sterkere natuur betekent op termijn ook weer meer ruimte voor economische ontwikkelingen”.
Bewoners
Bewoners worden als eerste genoemd in de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het leefgebied. Er is voor bewoners echter minimale gelegenheid geweest om enige inspraak in het beheerplan te hebben. Van medeverantwoordelijkheid kan geen enkele sprake zijn!
Maatwerk rond weerbaarheid
In de tekst staat voorts dat men met maatwerk de natuur weerbaar gaat maken “tegen invloeden van buiten, zoals de uitstoot van stikstof, want een sterkere natuur betekent op termijn ook weer meer ruimte voor economische ontwikkelingen”. Hoe maak je nu precies natuur weerbaarder tegen stikstof? En wat houdt dat maatwerk dan in? Gaat het Staatsbosbeheer, nu de PAS is afgeschoten, nog steeds om economische ontwikkeling, waardoor de natuur moet worden aangepast (in plaats van andersom)? Bij navraag word ik verwezen naar de provincie. Het lijkt er sterk op dat Staatsbosbeheer hier geen eigen standpunt in heeft of het niet wil verklappen. Overigens verwijst de provincie altijd terug naar Staatsbosbeheer, als zijnde de ‘bestuurlijk trekker’ van het project; maar dat terzijde.
Reactie
Volgens de programmaleider Herstelmaatregelen N2000 Overijssel van Staatsbosbeheer, Marlies Ellenbroek, is de vaste tekst in de nieuwsbrief onder regie van de provincie tot stand gekomen. Na overleg met de provincie zal de tekst worden aangepast. Hoe weet je als lezer dat de provincie achter de tekst zit? Het is toch een uitgave en verantwoordelijkheid van Staatsbosbeheer….?
Voortgang aan de westkant
Op mijn vraag of er nog nieuws was rond de huidige (maar voorlopig stilgelegde) plannen voor de westkant van de Sallandse Heuvelrug, was het antwoord dat men graag insectenrijke natuurakkers wil realiseren. “De afgelopen periode is daarover overleg gevoerd met LTO, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en de provincie Overijssel. Er is een verkenning nodig of er belangstelling is bij ondernemers en particulieren om op basis van vrijwilligheid de natuurakkers te ontwikkelen. Een onafhankelijk adviesbureau gaat deze verkenning uitvoeren. De uitkomst van dit traject is mede bepalend voor exacte locatie en omvang van de verbindingszone tussen de centrale heide richting boerenland aan de randen van het gebied. Binnenkort ontvangen de buren en belangstellenden van de Sallandse Heuvelrug hierover meer informatie”. Hier spelen een aantal dingen:
# Hoewel bewoners medeverantwoordelijk zouden zijn, worden ze slechts geïnformeerd en niet betrokken.
# Hoe kan het dat in al die jaren dat er gewerkt is aan het beheerplan en aan de uitvoering hiervan, geen rekening is gehouden met de aanleg van insectenrijke akkers aan de westkant van de Sallandse Heuvelrug? Men staat klaar om een heel bos te kappen, maar aan een basisvoorwaarde voor de instandhoudingsdoelen is nog niet eens een begin gemaakt.
# Wat is er aan de hand dat, hoewel de corridor naar landbouwgebied is ontworpen en vastgesteld, er voor de aanleg van een paar akkers een duur bureau moet worden ingehuurd om de locatie te bepalen, om ondernemers en vrijwilligers te betrekken en fondsen te werven? Los van het feit dat dit in een vroeg stadium al gerealiseerd had moeten zijn, mag je toch verwachten dat organisaties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten in staat zijn om dit werk zelf te doen?
# Is het verdedigbaar dat, gelet op de miljoenen aan subsidie die voor Natura2000 beschikbaar zijn, er gerekend wordt op externe partijen en vrijwilligers om de akkers te realiseren?
Uitbreiding Sallandse Heuvelrug
Wat in het antwoord van Staatsbosbeheer totaal niet voorkwam, maar wat op 3 september door RTV Oost naar buiten werd gebracht, is dat het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug mogelijk fors wordt uitgebreid. De provincie wil onder de naam ‘Sallandse Heuvelrug & Twentse Reggedal’ de gebieden Lemelerberg, Luttenberg, Hoge Hexel, Boetelerveld, Borkeld, Reggedal en al het platteland er tussenin samenvoegen. De komende drie jaar gaat men onderzoeken of deze samenvoeging voordelen biedt. Bewoners (ook de boeren) worden niet bij dat onderzoek betrokken. Volgens gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher staat op voorhand al vast dat de biodiversiteit zal toenemen en dat duurzame vormen van landbouw ermee worden gestimuleerd, want dat is het standaard jargon om steun voor nieuwe plannen te krijgen. Wij zouden die twee punten vooral meenemen in het onderzoek en de uitkomsten afwachten.
Hoe sluiten de nieuwe plannen aan bij de bestaande plannen? Er wordt al 20 jaar vergaderd over Natura2000. Wat is er tot nu toe bereikt? Het kappen van massa’s bomen; dat is alles. Er ligt een beheerplan Sallandse Heuvelrug dat vooral gebaseerd is op de PAS, die door de Raad van State als onrechtmatig is bestempeld. Als er voor het aanleggen van een paar insectenrijke natuurakkers uitgebreid overlegd moet worden over de realisatie en de financiering, dan lijkt de uitbreiding van het nationaal park nog een hele toer te gaan worden.
NNN
Natuurnetwerk Nederland (NNN) is sinds 2013 de naam van de ecologische hoofdstructuur van Nederland: een samenhangend netwerk van bestaande en toekomstige natuurgebieden in Nederland. De droge en natte natuur van NNN had uiteindelijk een aaneengesloten netwerk moeten vormen dat aansluit op de natuurnetwerken in andere landen. Het kabinet Rutte I besloot NNN sterk te versoberen. De omvang werd sterk teruggebracht, verbindingszones werden geschrapt, grondverwerving werd gestopt en na 2021 zouden er geen investeringen meer komen in het natuurnetwerk (bron: Wikipedia).
Specifiek doel van de EHS (ecologische hoofdstructuur) was het duurzaam behoud en herstel van ecosystemen die in nationaal of zelfs internationaal opzicht belangrijk zijn. Er zijn bestaande bos- en natuurgebieden die behouden moesten blijven of nog verbeterd konden worden; andere gebieden moesten nog worden verworven en ingericht. Een andere categorie gebieden zou een nieuwe functie krijgen. De EHS had in 2018 klaar moeten zijn, met een oppervlak van 7,2 miljoen hectare (bron: Vakblad natuur, bos, landschap). Dat is heel anders gelopen. De Nederlandse overheid is op de lange termijn niet heel consistent in wat zij wil. Het is ondoenlijk om de natuur om de paar jaar anders vorm te geven. Al die veranderingen kosten vooral geld. Wij pleiten ervoor om het bos aan de westkant van de Sallandse Heuvelrug met rust laten. Kost niks!