Het Natura2000-beheerplan voor de Sallandse Heuvelrug is al jaren oud. De kernwaarden stammen uit 2006 en pas vijf jaar geleden is het vastgesteld. Inmiddels is de wereld veranderd. We zijn meer bekend met het stikstofprobleem, met klimaatproblemen als gevolg van een te hoge uitstoot van CO2 en met de problematiek rond droogte. Desondanks houden rijk, provincie en terreinbeheerders vast aan achterhaalde maatregelen in dit oude beheerplan. Grootschalige boskap is daar een onderdeel van, zogenaamd in het kader van het herstel van de heide, wat de overlevingskans van het korhoen moet vergroten.
De NOS meldt op 10 juni 2021 dat alles erop wijst dat men de komende vijf jaar doorgaat met het importeren van Zweedse korhoenders. Dit gebeurt al jaren en waarschijnlijk hebben we geen enkel Nederlands exemplaar meer over. Waarom heeft Nederland er zóveel voor over om een uitgestorven dier te herintroduceren in een gebied dat niet geschikt is om er te overleven? In de jaren vijftig van de vorige eeuw schoot Staatsbosbeheer korhoenders op grote schaal af, omdat er ‘teveel’ van waren. En nu moet alles wijken om een dier te redden dat inmiddels als een exoot kan worden beschouwd.
Na de ledenraadpleging door Natuurmonumenten stond de organisatie op het standpunt dat bomenkap uitsluitend nog zou plaatsvinden, wanneer er gevaarlijke situaties dreigden. Nu zegt boswachter Jos Schouten dat ze, ondanks alle input vanuit de bevolking, onverkort vasthouden aan de uitvoer van het oorspronkelijke beheerplan, dus inclusief de boskap aan de westkant van de Sallandse Heuvelrug.
De bioloog, Paul ten Den, die namens Staatsbosbeheer onderzoek doet naar het korhoen, vindt dat de heide verjongd moet worden en dat bomen jaren geleden al gekapt hadden moeten worden. Natuurlijk komt dat uit het onderzoek; het zou raar geweest zijn wanneer Staatsbosbeheer iemand inhuurt die met een totaal andere conclusie komt. En zo heeft de terreinbeheerder weer een uit gemeenschapsgeld betaald excuus om door te gaan met zijn snode plannen.
Ten Den legt zelf uit dat er door “het teveel aan stikstof te weinig insecten in het gebied zitten om de kuikens in leven te houden”. Hij benoemt in het artikel geen enkele maatregel om de stikstofdepositie terug te dringen. Het is makkelijker om de bestaande beheermaatregelen in te koppen. Die houden in dat er stringent wordt ingegrepen in de bestaande natuur: haviken en marters afvangen, vossen en kraaien afschieten, bomen kappen, noem maar op. En dat allemaal voor één diertje, waarvan de import alleen al € 60.000 per jaar kost. Waarom is het de overheid zóveel waard?
Als gewone burger kom je daar niet achter, omdat noch provincie noch de terreinbeheerorganisaties er iets over kwijt willen. Op dit niveau is transparantie nog héél ver te zoeken. Elke inhoudelijke input van de omwonenden van de Sallandse Heuvelrug is beleefd aangehoord en vervolgens genegeerd. Kosten noch moeite zijn gespaard om via ‘onderzoeken’ te bevestigen dat de oorspronkelijke plannen moeten worden uitgevoerd. En nu moeten omwonenden via de NOS vernemen dat dit ook gaat gebeuren. Niemand heeft de moeite genomen om contact op te nemen. Boswachter Jos Schouten zegt in het NOS-artikel “Wij hebben nu drie jaar de tijd genomen om uit te leggen waarom het nodig is voor dit gebied dat de bomen toch gekapt worden. Binnenkort beginnen we weer met de kap, zoals het door Natura 2000 is vastgesteld.”
Wat gaan de terreinbeheerders nu doen wanneer over tien jaar blijkt dat er geen enkele korhoender het overleeft zonder jaarlijkse import? Gaan ze dan weer bomen planten, haviken, marters en vossen terugzetten? Dan graag wel op eigen kosten en niet wéér met gemeenschapsgeld. Ze kunnen niet zeggen dat ze niet gewaarschuwd waren. Zolang de overheid toestaat dat de stikstofkraan wijd open blijft staan, zolang niet is voldaan aan de basisvoorwaarden om überhaupt iets van herstelmaatregelen toe te kunnen passen, blijft het een grof schandaal dat er dermate ingrijpend en tegen zulke hoge kosten in de natuur wordt ingegrepen voor een dier dat feitelijk is uitgestorven.