Nu.nl schetste op 2 november 2021 een ontluisterend, maar kenmerkend beeld van de Nederlandse inbreng in de klimaattop in het Schotse Glasgow. In zijn toespraak riep demissionair premier Rutte op tot “actie, actie, actie” in de strijd tegen klimaatverandering. Concrete toezeggingen ontbraken echter in die speech. De hogere klimaatdoelen voor 2030 worden opgepakt in de formatie. Hoever is het daarmee…?
Loze beloften?
In de Volkskrant van 3 november 2021 vraagt redacteur Ben van Raaij zich af of het plan om de wereldwijde ontbossing te stoppen slechts een loze belofte voor de camera’s is. Diverse partijen vinden het beschikbare budget veel te laag. Het jaar 2030 ligt te ver weg; er zou nog ruim acht jaar mogen worden doorgekapt. Het plan is bovendien niet bindend. Er waren eerder akkoorden om de boskap rond 2020 te halveren en tegen 2030 te stoppen (bijvoorbeeld de New York Declaration of Forests, 2014), maar die zijn allemaal mislukt. In veel landen is de ontbossing alleen maar toegenomen.
Ontbossing
De krant geeft de visie van hoogleraar Europees bos Gert-Jan Nabuurs (WUR) weer. Bossen slaan een derde van de mondiale CO2-uitstoot op (omgekeerd leidt ontbossing tot opwarming van de aarde). Daarnaast zijn bossen cruciale ecosystemen voor de biodiversiteit. Desondanks is er alleen al in 2020 een bos ter grootte van 285 duizend vierkante kilometer gekapt, een gebied zo groot als het Verenigd Koninkrijk. Het beschermen van en duurzaam exploiteren van bossen lost niet alle klimaatproblemen op, maar vrijblijvendheid om bos te beschermen draagt er zeker niet aan bij.
Herbebossing
Ook op 3 november 2021 besteedde de Volkskrant aandacht aan de vorderingen rond herbebossing. Op het noordelijk halfrond bevindt zich het meeste land en daardoor bevinden zich hier de meeste planten en bomen. Dus niet zozeer de oerwouden in de tropen, maar de (aangeplante) naald- en loofbossen in het Noorden slurpen de meeste CO2 op. In haast alle scenario’s om de opwarming van de aarde te beperken, nemen bossen een belangrijke plaats in. Vanuit de Green Deal wil men in Europa miljarden bomen gaan planten. Ondertussen verdwijnt er, volgens Nabuurs, wereldwijd meer bos dan erbij komt! Ook Nederland verliest nog steeds bos. ‘Denk maar aan de bossen die zijn weggehaald om heidegebieden te creëren’, aldus de hoogleraar. Een klein lichtpuntje is dat de wereldwijde bossen elk jaar meer koolstof opnemen, al nemen ze op aarde minder ruimte in. Bomen groeien sneller door de hogere CO2-concentratie in de lucht en sommige bossen zijn nog niet volgroeid. Nabuurs waarschuwt nadrukkelijk dat het aanplanten niet het moeilijkste is, maar dat de bossen in goede staat gehouden moeten worden. De uitdaging zit hem in de lange termijn.
Actie
We hebben ‘Kyoto’ gehad (met plannen om emissies door ontbossing en bodemdegradatie tegen te gaan), we hebben ‘Parijs’ gehad (waarna landen zelf met vrijblijvende klimaatplannen mochten komen) en nu hebben we ‘Glasgow’. Over een paar jaar wacht ‘Caïro’. Het IPCC en het IPBES hebben al lang de noodklok geluid. Hoeveel rapporten en hoeveel conferenties zijn er nog nodig, voordat landen, waaronder Nederland, daadwerkelijk in beweging komen? “Actie, actie, actie” roept Rutte in Glasgow en schuift de boel door naar een volgend kabinet. Dan moet het beleid nog doordruppelen naar de provincies en daar weer omgezet worden in maatregelen. Er gaat op deze manier heel veel tijd en geld verloren. Iedereen kan bedenken waar het naartoe moet. Zorg voor uitbreiding van het bosoppervlak. Stop nu met grootschalige boskap en investeer ruimhartig in de bescherming en revitalisatie van bestaand bos. Om te beginnen in Nederland, om te beginnen in Overijssel, om te beginnen op de Sallandse Heuvelrug.