Eind mei 2023 had ik de eer om met een aantal deskundigen op het gebied van stikstof een veldbezoek te brengen aan het Boetelerveld, in de buurt van Schoonheeten, Raalte, Overijssel. De problematiek en de wijze waarop de terreinbeheerders het natuurbeleid uitvoeren, zijn vergelijkbaar met die in de Helhuizen. Ook hier blijkt het moeilijk om de NatuurDoelAnalyses (NDA) te volgen. Gegevensbeheer en rapportages zijn vaak niet eensluidend met betrekking tot streefoppervlaktes en tot feitelijk na te streven doelen. Die onduidelijkheid wordt met beweringen over onnavolgbare stikstofeffecten vertroebeld. Bovendien is de rapportage slecht toegankelijk of ontbreekt informatie op essentiële punten. Ook zijn er vragen te stellen over de haalbaarheid van het na te streven waterbeheer.
Natuurbeheer als verdienmodel
In het beheerplan van het Boetelerveld als de Sallandse Heuvelrug wordt over herstelmaatregelen gesproken, die gedurende langere tijd noodzakelijk zijn (overgangsbeheer, c.q. aanvullend beheer, gedurende 10 jaar) om een optimale toestand te verkrijgen, waarna de habitattypen in stand te houden zouden zijn. Nergens worden referenties voor die maatregelen genoemd. Er is vooral toegeschreven naar de maatregelen die het subsidiestelsel SNL voorschrijft. Dat is de omgekeerde wereld. Op basis van terreinkennis mag men verwachten dat een idee bestaat welke maatregelen nodig zijn, al dan niet subsidiabel. Onhaalbare natuurdoelen vormen een manier voor het genereren van geld. Toenemende kosten van beheer worden zo een doel op zich. Beheer houdt zichzelf dan financieel in stand!
Stikstof
Dat er een overdaad aan stikstofverbindingen neerslaat op natuurgebieden, staat buiten kijf. Ik was verbijsterd te horen dat de eventuele achteruitgang van de natuur niet zo maar één op één is toe te schrijven aan alleen stikstofdepositie. Daar is altijd een combinatie van factoren debet aan, o.a. die van natuurbeheer. Dat biedt een heel ander perspectief op de staat van de natuur en de eventueel noodzakelijke maatregelen. Dat biedt ook een heel ander perspectief op het eenzijdige beeld dat de overheid schetst als het gaat om stikstofdepositie als gevolg van de landbouw. Grond is schaars. Het beeld van de landbouw als de bron van het kwaad voor de (al dan niet) achteruitgang van de natuur past wel heel naadloos bij de wens om (landbouw)grond te kunnen bestemmen voor andere doeleinden. Er wordt een macaber spel van belangen gespeeld. Uit vorige stukken bleek al dat ik twijfelde aan de oprechtheid van de maatregelen die provincies en TBO’s in de natuur willen nemen, maar de situatie zou nog wel eens veel erger kunnen zijn dan ik aanvankelijk bevroedde.
Rapport Boetelerveld
De rapportage van het veldbezoek aan het Boetelerveld is openbaar en ik maak graag van deze gelegenheid gebruik om de evaluatie te delen: