Op het prachtige landgoed Twickel weten ze wat ze doen. Vijftig melkveehouders doen daar aan kringloop- en natuurinclusieve landbouw, waarmee ze de biodiversiteit stimuleren. De Volkskrant van 8 februari wijdt er een groot artikel aan. Niet oneindig vergaderen, geen focus op regels maken en handhaven, maar gewoon doen wat er moet gebeuren om ons leefklimaat gezond te maken en te houden.
Wat is daar op Twickel zo gewoon?
Het landgoed kenmerkt zich door coulissen vol struweelhagen, knotbomen, glooiende essen en kruidenstroken, afgewisseld met bossen en natuurterreinen. De boerenfamiliebedrijven produceren niet meer mest dan ze op hun eigen land kwijt kunnen. De patrijs, de steenuil en de strontvlieg gedijen er prima. De koeien staan buiten in de wei. Met de aanleg van houtwallen en akkerranden, zelfs in samenwerking met lokale jagers, draagt men bewust bij aan bevordering van de biodiversiteit. Drie bomen op een rij worden niet omgezaagd, maar door extra bomen aan te planten, wordt een oude houtwal in ere hersteld.
Waarom gebeurt dat elders niet?
Alles draait weer om geld. De melk van extensief gehouden koeien is duurder dan melk uit de intensieve veehouderij. De Rabobank blijkt volgens het artikel niet erg happig om de omschakeling naar biologische veehouderij te financieren. FrieslandCampina is huiverig om verantwoorde melk af te nemen, want bang dat de vraag afneemt en de gewone consument niet bereid is een faire prijs te betalen voor wat melk eigenlijk kost. Alle landbouwregels en –maatregelen zijn geënt op het huidige systeem (zie ook ons stukje 11. Discussie over de veestapel) en de overheid staat niet te springen om serieus te investeren in natuurinclusieve landbouw.
Kern van het artikel
De overheid, de Rabobank, FrieslandCampina hebben hun mond vol over het Deltaplan Biodiversiteit, maar op Twickel merken de boeren daar weinig van. Zij stuiten op een muur van welwillendheid om de landbouw te verduurzamen. En dat merken ze op Twickel. Zeker omdat er geen opvolging voor de oudere generatie boeren is, ontkomt men niet helemaal aan schaalvergroting en (gepast) gebruik van kunstmest en pesticiden. De beheerder van het landgoed, Egbert Jaap Mooiweer (die landinrichting studeerde aan de universiteit van Wageningen), stelt dat als je verduurzaming van de landbouw serieus neemt, je alles op alles zet om de frustrerende regelgeving op te lossen en duurzame landbouw echt op te schalen. Minister Carola Schouten debatteert volgende week in de Tweede Kamer over biodiversiteit. In mei komt ze met een plan over kringlooplandbouw. En ja de melk wordt vast duurder. Mooiweer: “Als ze het de boeren niet gunnen iets te verdienen, dan krijg je een landschap terug dat kaal en levenloos is”.
Relatie met het Helhuizenbos
Wanneer je uitsluitend in termen van geld denkt en het huidige landbouwsysteem in stand wil houden, dan zijn alle maatregelen om de biodiversiteit te bevorderen gedoemd te mislukken. Dan blijft er teveel stikstof uitgestoten worden, dan blijft de grond verzuren, met alle gevolgen voor de natuur van dien. Dan komen er alleen maar plannen uit om dat ene habitattype uit te breiden tot precies die grens, omdat in 1850…. Dan gaat men bedenken om honderden hectaren bos tegen de vlakte te gooien teneinde een amfibische kamsalamander en een moerasvlinder als de zilveren maan op droge heide te laten floreren. Dan moet letterlijk alles wijken om Zweedse korhoenders te laten immigreren en die opnieuw te laten koloniseren. Als je alle kosten optelt, die zijn gemaakt om twintig jaar over de westkant van de Sallandse Heuvelrug te vergaderen, bureaus in het huren, juridisch alles door te lichten en uiteindelijk tot uitvoer van de hoogst onzekere plannen te komen en je zou die kosten doorberekenen in de melkprijs, dan dronk er niemand melk meer. Voor dat geld hadden er maatregelen kunnen zijn genomen die effect hadden op de lange termijn en die duurzame gevolgen hadden gehad voor zowel onze landbouw als onze natuur. De Sallandse Heuvelrug is geen hobbygebied van niet-waardevrije ecologen, juridisch planologen en politici met partijbelangen. Wekelijks lezen we erover in de krant en niemand lijkt in staat om de overheid tot het inzicht te krijgen om nu werkelijk te kiezen voor de natuur. Stikstofreductie, duurzame landbouw, CO2-opvang en een realistische blik op biodiversiteit. Hopelijk zijn ze in Den Haag gevoelig voor demonstrerende scholieren!