De Volkskrant besteedt op 9 april wederom aandacht aan de ontbossing van Nederland. Er komen verschillende mensen aan het woord, die met lede ogen aanzien dat er natuur wordt opgeofferd om vooral economische redenen. Hun opvattingen sluiten nauw aan bij onze ervaringen op de Sallandse Heuvelrug.
Mookerheide
Paul Baken uit Groesbeek spreekt smalend over de bosomvorming op de Mookerheide om insecten en vlinders ‘meer licht te geven’. Bos is natuur, met zijn eigen specifieke biodiversiteit. Baken spreekt dan ook niet van natuurontwikkeling, maar van natuurvernietiging. Hij ervoer ook weinig flexibiliteit bij de natuurbeheerders. Zijn verzet was, zo zegt hij, een aantasting van hun verdienmodel. Ze leven immers van projecten!
Hoezo herstel van de biodiversiteit?
‘Heide en stuifzand staan onder druk’, zegt een woordvoerder van Staatsbosbeheer. De vraag is wie dat heeft bedacht. En waarom heeft Nederland dat zo bepaald in het kader van Natura2000? Door de schaal waarop er nu bos wordt gekapt, kun je zeker verdedigen dat juist bos onder druk staat. Nederland is, op Ierland en IJsland na, het minst beboste land van Europa. Welke ecoloog en welke ambtenaar zijn ervoor verantwoordelijk dat die ontbossing bij ons alleen maar toeneemt? Staatsbosbeheer ziet het als zijn plicht om heide en stuifzand in stand te houden. Heel apart voor een organisatie met die specifieke naam.
Hoogleraar bosecologie Frits Mohren vindt dat we in Nederland te weinig geduld hebben om de natuur zijn gang te laten gaan. Natuurorganisaties ontlenen hun bestaansrecht aan het permanent “ontwikkelen” van de natuur. Het stoort hem dat in dat verband biodiversiteit en bos tegen elkaar worden uitgespeeld. Het bos is de pineut. Ook Frank Berendse, emeritus hoogleraar ecologie en natuurbeheer vindt dat er erg veel wordt ingegrepen. En dat komt, in zijn ogen, omdat natuurbeheer wordt gedreven door subsidies.
Bos zou de pineut zijn, maar biodiversiteit ook. Er is een heel delicate afweging te maken tussen de mogelijke terugkeer of versterking van een salamander, een vlinder en enkele vogels op de Sallandse Heuvelrug en het verlies van enorm veel bomen, met al die dieren die daarbij horen. De overheid is niet transparant in de argumenten bij die delicate afweging.
Natuurmonumenten
Een niet nader genoemde woordvoerder van Natuurmonumenten zegt in het Volkskrantartikel dat deze organisatie behoedzaam met haar bossen omgaat. “Er wordt alleen gekapt als het echt nodig is en dat wordt royaal gecompenseerd”. In het kader van Natura2000 hoeft er niet te worden gecompenseerd. De vraag is waarom Natuurmonumenten dat toch zou doen en waar de compensatie dan moet plaatsvinden? Heeft Nederland de ruimte om de honderden hectaren gekapt bos ‘royaal’ te compenseren? Kan Natuurmonumenten die claim waarmaken? Waarschijnlijk bestaat er alleen ruimte in de gebieden waar de boskap heeft plaatsgevonden of nog gaat plaatsvinden. Zouden er overal in het land wat losse bomen ter compensatie worden aangeplant, dan is dat toch wat anders dan een bos.
Shell en Staatsbosbeheer
Door vrijwillig één cent per liter brandstof extra te betalen, zou de klant -volgens Shell- CO2-neutraal kunnen tanken. Met dat geld worden er bomen in Indonesië en Peru geplant. Jarenlang heeft Shell het niet bepaald nauw genomen met het milieu en nu wil men een groen imago. De enige manier om CO2-neutraal te tanken, is door helemaal geen fossiele brandstof meer te tanken. Staatsbosbeheer dat kennelijk de noodzaak ziet om zijn imago op te poetsen, lift mee op plannen van Shell, door gezamenlijk vijf miljoen bomen te planten, ter vervanging van essen die het door een zich snel verspreidende schimmel (Chalara fraxinea en Hymenoscyphus pseudoalbidus) niet hebben gered. In feite betreft het hier ‘normaal’ onderhoud. We moeten dit niet zien als compensatie voor de massale boskap waarvoor Staatsbosbeheer medeverantwoordelijk is.
Artikel SBB over aanplant i.s.m. Shell