De afgelopen tijd heeft het projectteam Bossenstrategie gewerkt aan het verzamelen van input op onderwerpen die prioriteit hebben in de Bossenstrategie: meer bos, revitalisering bos, meer bomen buiten bos en het gebruik van het bos. Op 9 juni 2020 vond het Kamerdebat plaats over de Bossenstrategie. Daar ging het meer over het aftoppen van de kaalkap: inzet was 0,5 hectare. Reden voor de Bomenstichting Achterhoek om alle groepen die zich sterk maken voor de bescherming van bos, op te roepen een brief te sturen naar de Vaste Kamercommissie voor LNV. Bij deze.
Zeer geachte commissieleden,
Nederland heeft, wat betreft de natuur, te maken met twee issues: instandhoudingsdoelen in het kader van Natura2000 en klimaatdoelstellingen. Vaak worden die twee issues als tegenstelling beschouwd (alsof ze botsen), maar feitelijk liggen ze in elkaars verlengde. Het zijn twee kanten aan hetzelfde thema. Desondanks wordt de schijnbare tegenstelling door het kabinet gebruikt om bepaalde belangen door te drukken. Vanuit het buurtschap Helhuizen, gelegen naast het Natura2000-gebied Sallandse Heuvelrug, verzoeken wij u vriendelijk doch zeer dringend om ten aanzien van natuur zorgvuldige afwegingen te maken en niet mee te gaan in de haast die Minister Schouten aan de dag legt om de (nog lang niet uitgekristalliseerde) bossenstrategie te formaliseren. Graag lichten we dat toe.
Afname bosvolume
Het toch al geringe bosareaal in Nederland loopt nog steeds terug. Er liggen plannen om nieuw bos aan te leggen, maar ten eerste is daar nauwelijks ruimte voor en ten tweede weegt die aanplant niet op tegen het destructieve verlies van bestaand bos (vernietiging van de bodemcultuur door zware machines, verlies van CO2-opslagcapaciteit, vermindering van de biodiversiteit, noem maar op). De grootschalige boskap die al jaren in ons land plaatsvindt, is niet opgelegd vanuit Natura2000. Nederland doet dit, gedreven door de mogelijkheden tot subsidie, op eigen initiatief.
Tempo
Minister Carola Schouten heeft nogal haast om de Bossenstrategie door te drukken. De vraag is ‘Waarom die haast’? De haast begon al om vanuit de eerste aanzet, de conceptfase, grootschalige boskap mogelijk te maken (zij noemt dat “herstelwerkzaamheden in natuurgebieden”). Mocht het voortschrijdend inzicht ontstaan dat bossen onontbeerlijk zijn in het grote klimaatvraagstuk, dan blijkt bos vele malen sneller te zijn verdwenen dan er nieuw bos tot wasdom komt. Tijd en zorgvuldigheid zijn daarom van wezenlijk belang in de besluitvorming!
Kaalkap
Minister Schouten is bereid gehoor te geven aan de oproepen van diverse partijen om haar standaardisering van 0,5 hectare kaalkap te laten onderzoeken door ecologen, maar ze wil de invoer van de Bossenstrategie hierdoor géén vertraging laten oplopen. De haast strijdt hier met zorgvuldigheid.
Bosbescherming
De eerste voorzet van de Bossenstrategie roept de nodige vragen op. Bij de totstandkoming ervan waren economische partijen zwaar vertegenwoordigd; burgers en partijen die zich inzetten voor behoud en revitalisering van bossen worden aanzienlijk minder gehoord (als er al iets met hun input is gedaan). Een belangrijk onderdeel, nl. bescherming van bossen, komt onvoldoende in de bossenstrategie naar voren. Dat draagt dan weer niet bij aan het realiseren van klimaatdoelstellingen, aan de waterhuishouding in de bodem, aan de koeling van de aarde, noch aan het behoud van de biodiversiteit.
Stikstof
Minister Schouten heeft ook het stikstofdossier in haar portefeuille. Dat economische activiteiten niet alleen door COVID-19 maar ook door de stikstofcrisis zijn komen stil te liggen, staat vast. We stoten met z’n allen teveel stikstofverbindingen uit. En die slaan neer op natuurgebieden, met alle bekende gevolgen van dien. Vanuit het oogpunt van economische winstmaximalisatie zal de oplossing om de stikstofuitstoot te beperken op weinig steun kunnen rekenen. Echter, de oplossing om de natuur weerbaarder te maken tegen stikstofdepositie (als dit al mogelijk zou zijn), krijgt vanuit het standpunt van duurzame economie, duurzame ecologie en een toekomstbestendig leefklimaat helemaal de handen niet op elkaar. De “herstelwerkzaamheden in natuurgebieden” die ook nog met voorrang worden uitgevoerd (weer die haast) en die slechts leiden tot gesubsidieerde wensnatuur en vergunningen voor stikstofuitstoot, zullen desastreus uitpakken voor de toch al zeer kwetsbare natuur in Nederland.
Toekomst
Het wordt tijd dat Natura2000 grondig wordt geëvalueerd. De achterhaalde opvattingen zijn ingehaald door de realiteit en de actualiteit. Kijken we naar o.a. klimaat, leefklimaat, gezondheid van de bevolking, opslag van CO2, bodemerosie, fijnstof, waterhuishouding, dan is er dringend behoefte aan nieuwe inzichten die duurzaam en toekomstbestendiger zijn. Juridisch zullen daar haken en ogen aan zitten, omdat eerdere afspraken ter discussie worden gesteld. Voor de toekomst van ons land is het behoud van bossen en bomen, evenals de vergroting van het bosareaal van levensbelang. Mogen we van u, als afgevaardigden van de burgerbevolking in de Commissie, vragen om -zo mogelijk nog meer- hiervoor te strijden en de haast rond de bossenstrategie te beperken. Tijd en zorgvuldigheid zijn essentieel!