De Stentor meldde op 25 juli 2020 dat er in het Boetelerveld (nabij Mariënheem, Overijssel) circa 20 hectare bos is gekapt. Het gaat om een Natura2000-gebied. Woordvoerder Eveline van der Vliet laat namens Landschap Overijssel, provincie Overijssel en de gemeente Raalte weten dat het belangrijk is dat verschillende soorten natuur beschermd worden. In dit geval gaat het om natte heide die het in dit gebied goed zou kunnen doen. Door de schrale bodem komt het grondwater namelijk makkelijk aan de oppervlakte. Door overmatige stikstofdepositie wordt de heide verdrongen. Bovendien zouden naaldbomen zorgen voor verdamping. Op termijn is het de bedoeling om er loofbomen voor in de plaats te planten. Die zouden minder water verdampen.
Daar gaan we weer
Waarom is de ene soort natuur belangrijker dan de andere soort natuur? Bepaalt de natuur dat zelf of is dat geheel aan de provincie Overijssel?
Zou de heide destijds verdrongen zijn door naaldbomen die zich netjes in rijtjes in de grond hebben genesteld?
Als het grondwater zo makkelijk opkomt (door de schrale bodem), waarom mogen de naaldbomen dan niet gewoon water verdampen? Zorgt dat niet juist voor koeling van de aarde?
Waarom startte de kap van naaldbomen midden in het broedseizoen? Volgens de woordvoerder is elke boom gecontroleerd op vogelnesten. Ook is er gekeken naar andere nesten (bijvoorbeeld mieren). Daar is niet gekapt. En dan maakt het voor al die dieren niet uit dat je met zware machines de overige bomen uit de grond rukt en het bodemleven kapot rijdt?
Inrichtingsplan Boetelerveld
In het inrichtingsplan (gestart in 2013 en vastgesteld in 2018) komen vooral twee issues aan de orde: stikstof en verdroging.
Men wil het gebied natter maken door sloten te dempen of te verondiepen. De grote vraag is natuurlijk welke beheerder die sloten in eerste instantie heeft aangelegd! Was het gebied toen zó nat dat het water moest worden afgevoerd of was natte heide toen helemaal niet zo belangrijk? Wat wordt de volgende waan van de dag?
Sommige poelen worden geheel gedempt; andere krijgen een leemlaag op de bodem. Er worden heel veel naaldbomen gekapt. En dat allemaal om wellicht het heideblauwtje en de kamsalamander in het gebied (terug) te krijgen. En meer natte heide….
In deze tijd?
De provincie Overijssel is nauw betrokken bij de nationale bossenstrategie. Eén van discussiepunten is het beperken van het maximale kapoppervlak. Minister Schouten wil boskap tot 0,5 hectare toestaan als natuurbeheermaatregel. Heel veel deskundigen vinden dit soort kapvlaktes veel te groot. En in het Boetelerveld wordt in één keer twintig hectare bos verwijderd. Moest dat nog snel even voordat het niet meer mag? Is de houtoogst ook wel een interessante inkomstenbron voor Landschap Overijssel? Past zelfs maar de overweging om 20 hectare bos te kappen wel in de klimaatdoelstellingen waar we met z’n allen voor staan? Laat staan de uitvoer…? Natuurlijk komt de provincie met het argument dat er loofbomen voor in de plaats zullen worden geplant. Echter, de jonge boompjes nemen nu en de komende jaren nauwelijks CO2 op, zeker niet in vergelijking met de inname van de nu gekapte bomen.
Leuk dat er een kans komt om het heideblauwtje te gaan zien, maar wat zijn de gevolgen voor de huidige flora en fauna, nu hun grondgebied met 20 hectare is verkleind, het bodemleven in het terrein is stukgereden en er nog altijd onvoldoende maatregelen worden genomen om de stikstofdruk in het gebied te verkleinen?!
Mooie woorden
De provincie en haar uitvoerende natuurbeheerorganisaties kunnen het verhaal zo mooi verkopen. De kamsalamander terug, waterpeil omhoog, natte heide versterken, etc. Kunnen ze ook uitleggen waarom die kamsalamander dan per se terug moet en waarom dat in het Boetelerveld zou moeten? Kunnen ze garanderen dat de gedempte sloten niet tot wateroverlast gaan leiden, nu door klimaatopwarming de regenbuien steeds heviger zullen worden? Is het feit dat het gebied zich leent voor natte heide ook voldoende argument om draconisch in het gebied in te grijpen, om het bos te verwijderen, om bewoners te schofferen, om de koeling van dat stuk aarde te verminderen, om extreem veel meer te kappen dan in de voorlopige nationale bossenstrategie is aangegeven, om in te gaan tegen de EU biodiversiteitsstrategie en noem zo maar op? Waar was de provincie, waar was Landschap Overijssel toen er concrete afspraken gemaakt moesten worden om de stikstofdepositie te verminderen? Als aanhangers van de afgeblazen PAS gold voor hen uitsluitend het economisch beginsel. En ten aanzien van de lokale bewoners leek te gelden dat ze zo laat mogelijk werden geïnformeerd, dat het besluit vast lag en dat eventuele protesten zouden worden gesust met een mooi verhaal rond versterking van de natuur. Zo zou de overheid nooit met de mensen in het land mogen omgaan. Dezelfde provincie is nog steeds van plan om nóg meer bomen te kappen op de Sallandse Heuvelrug. Onder publieke druk en publiciteit heeft de provincie draconische boskap even ‘on hold’ gezet, maar niemand heeft de illusie dat de provincie zich iets gaat aantrekken van wat er leeft in de samenleving, in de nationale politiek en in Europese besluitvorming.